แอนิเมชันดิสนีย์ กล่าวถึงเรื่องราว กันก่อนตัวหนัง เปิดด้วยตำนานเมืองคูมันดรา ดินแดนยิ่งใหญ่

แอนิเมชันดิสนีย์ ที่มีสายน้ำผ่านจนกระทั่งเกิด เป็นอวัยวะมังกร 5 เมืองตัวอย่างเช่น อุ้งเล็บ เขี้ยว สันหลัง หัวใจ และ หาง แต่เมื่ออสูรร้าย อย่างดรูนบุกโลก เหล่ามังกรก็เลยกลมเกลียวพร้อมใจ กันต่อสู้สละชีวิต ทิ้งไว้เพียงแต่เพชรนิลจินดา ที่มังกรที่เก็บอยู่ ในเมืองของเผ่าหัวใจ แล้วก็เมื่อกาลผันผ่านร่วม 500 ปี เบญจา (แดเนียล แด คิมให้เสียงเล่า) ข่าวหนัง มาร์เวล

หัวหน้าเผ่ามังกร คิดรวมเผ่าสร้างคูมันดรา อีกครั้งก็เลยเปิดบ้าน ชวนเผ่าต่างๆเข้ามารวมทั้งมันทำให้ รายา (เคลลี มารี ทราน ให้เสียงชี้แจง) เจ้าฟ้าหญิงเผ่าหัวใจ ได้พบกับ นัมมาอารี (เจมมา ระเบียงให้เสียงเล่า) เจ้าฟ้าหญิงเผ่าเขี้ยว จนกระทั่งกำเนิดความวุ่นวายขึ้น เมื่อฝ่ายหลังใช้มิตรภาพ หลอกเพื่อชิงเพชรนิลจินดา ที่มังกรจนถึงแตก เป็นเสี่ยง ๆ และก็ปลดปล่อย ดรูนออกมากัดกิน

รวมทั้งทำให้ผู้คนถูกสาป แข็งเป็นหินอีกคร้้ง แล้วก็เพื่อเปลี่ยนแปลง เรื่องทั้งหมด รายาจำเป็นจะต้องเก็บ เศษเพชรนิลจินดาจากเมืองต่างๆเพื่อปลุกชีพมังกร รวมทั้งถอนคำสาป ให้มนุษย์หินกลับมา มีชีวิตอีกครั้ง เอาละก่อนจะไปวิเคราะห์ ว่ารายาเป็นคนชาติไหน ? เรามาทำความเข้าใจ ในกระบวนการคิด เรื่องเสียก่อน เอาเข้าจริงเป็นพลอต เรื่องนี่มาทาง เบรฟของฝั่งพิกซาร์ไม่น้อย

และมันก็ยังเดินตามคัมภีร์ไบเบิล หนังทำเงินของดิสนีย์ แทบทุกกฎระเบียบนิ้ว โดยเฉพาะดาราหนังน่ารักน่าชัง ที่มาแย่งซีน โดยเฉพาะ โอกาสนี้ รายาก็ขนมามากมายอีกทั้งเจ้ารถแต๊กๆ สัตว์ที่ผสมทั้งความบ้องแบ๊ว ของหมาตัวราวกับเม่น และจากนั้นก็เกลือกได้เปรียบเสมือน บีบี8 ใน สตาร์ วอร์ส แถมด้วยเหล่ากรุ๊ปจอมโจรผ้าอ้อมสุดแสบ นำโดยน้อยเด็กอ่อนสาวแสบ ที่คุณพบในเผ่ากงเล็บ ไม่นับจับกลุ่มแมวยักษ์ ของเผ่าเขี้ยวอีก

แอนิเมชันดิสนีย์ โอ้โห เป็นเกือบจะสำลักความฟู บ้องแบ๊วกันทั้งเรื่องก็ว่าได้

รวมถึงแน่นอนว่า ในสูตรสำเร็จดิสนีย์ มักมีหลักสำคัญที่ อยากได้สื่อเสมอ โดยเฉพาะ รายาเองก็มีใจจุดสำคัญ เรื่องความเชื่อใจ ที่หนังเองก็ช็อกผู้ชม ด้วยฉากเปิดเรื่อง ที่เต็มไปด้วยหายนะ ที่น่าตกใจไม่น้อย และมันให้ภาพด้านลบ กับความเชื่อใจเยอะมากๆจนกระทั่งมันกระตุ้นแล้วส่งผลให้มีการเกิดเควสต์ ของนางเอกที่ต้องกู้ เรื่อง โดยหัวข้อ ความเชื่อใจเป็นธีม ที่ร้อยรัดกันไปทั้งยังเรื่อง

ถึงแม้ว่าสิ่งหนึ่งที่ หนังไม่อาจ สร้างความวางใจ ให้เราได้เลย คือปัญหาของวัฒนธรรม ที่หนังเอามา เสนอนี่แหละ ต่อแต่นี้ไปสิ่งที่คิดว่าน่าพึงพอใจ แล้วก็ชักชวนคิดต่อมาก เป็นการมานะสร้างโลก และเรื่องราวที่อิง กับความเป็นอาเซียนนี่แหละ ที่ดิสนีย์ก็ไม่ได้ เอาวัฒนธรรมมาแข็งทื่อๆหรอกนะครับถึงแม้คลุกเคล้าๆกันให้เราจับโน่น ผสมนี่คิดเอาเอง ว่ามาจากชาติไหน อุปกรณ์ควอนตัม

โดยเหตุนี้ เราก็เลยแลเห็นหน้าตา ตัวละครที่โครงหน้า เสมือนคนฮาวายจาก ลีโล่ แอนด์ สติทช์ มาอยู่ในชุดราวกับคนอินโดนีเซียมั่ง เวียดนามมั่ง เดินอยู่ท่ามกลางทำเล แบบเกาะบาหลี แม้ว่าชื่อเต็มละครปะปนๆมีทั้งยังลาว – ไทยอย่าง น้อย ทองคำ บุญ รถตุ๊กตุ๊ก (แม้ว่ามังกรชื่อ สิซู นะ) บวกๆมั่วๆกับชื่อแปลกๆที่ไม่คุ้นเลยว่า จะเป็นคนอาเซียน แต่ว่าหากดูดีๆเราจะพบว่า รายาอาจกำลังวิพากษ์บางสิ่ง ที่เป็นเอกลักษณ์มาก สำหรับคนอาเซียน โน่นเป็นการหาเรื่อง ทะเลาะกันเอง

ที่แน่นอนเลยว่า แต่ละชาติย่อมควรต้องแปล เข้าข้างตัวเอง

แน่นอนว่าดิสนีย์ จับวัฒนธรรมของชาติ ตนอะไรบ้าง ไปแอปพลาย เสนอในแอนิเมชัน ที่จินตนาการจัด ๆ แบบงี้ลำพัง อย่างชื่อเต็มละครน้อย เด็กทารกที่ไม่กล่าวเลย รวมทั้งอยู่แต่กับลิง เนี่ยชักชวนสงสัยจำนวนมาก

เนื่องด้วยเอาจริง ๆ จะน้อย จะทองคำ จะบุญ หรือรถตุ๊กๆ ก็ยากจะวิเคราะห์แล้วว่า ชื่อแบบงี้เป็น ชื่อชาวไทยหรือลาว ด้วยความที่เรามีวัฒนธรรม ร่วมที่มีความใกล้เคียง กันเยอะแยะ หรือจนกระทั่งอินโดนีเซีย

มาเลเซียเอง ก็มีความเหมือนกัน มากมาย ๆ จนถึงในสายตาฝรั่ง ที่ถึงคณะทำงาน บทจะมีชื่อคนเชื้อสายเอเซียอยู่ ก็ยากจะแยกออก จนกระทั่งทำให้หนัง มองดูมีความเป็นพหุวัฒนธรรม ที่กลมกลืนกัน

จวบจนกระทั่งยากจะแยกว่าเอามาจากชาติไหน แปลกไม่น้อยที่หนังถือเอาเรื่องการรวมกันมั่นคงรุ่งเรืองมากมายล่าวพร้อมไปกับหลักสำคัญ “ความไว้วางใจ” ที่หนังเอาเป็นธีมหลักของเรื่องราวยิ่งพิเคราะห์

จากแนวทางเขตเศรษฐกิจอาเซียนที่ตั้งแต่ก่อตั้งขึ้นปี 2510 ยาวมายัน 2553 หรือ 11 ปีก่อนเราเกือบจะ “ไม่เคยมีหัวใจเดียวกัน” สักเรื่องไม่ว่าจะเป็นแผนการเปิดเทอมหรือการตกลงเรื่องการค้าที่เป็นสิ่งที่เป็นรูปธรรม

เราได้เพียงแต่ “เศษเสี้ยว” ของผลตอบแทนไม่ต่างจากอัญมณีที่มังกรที่ตกแตกช่วงแรกเรื่องด้วยเหตุนี้ รายากับมังกรตัวสุดท้ายก็เหมือนบทเรียนอาเซียนในอุดมคติที่อเมริกาเหมือนกับแซะเราว่า “เวลาใดจะมีใครกันแน่เริ่มเสียท่า”

รวมทั้งในวันนี้ที่หนังได้เข้าฉายอย่างเป็นทางการ พวกเราจะได้ทราบผลสรุปแล้วล่ะว่าตกลงรายาเป็นชาวไทยหรือคนชาติไหนกันแน่